Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Nükleer Radyasyon Dedektörleri Uygulama ve Araştırma Merkezi (NÜRDAM) yangın dedektörü prototipi üretti. NÜRDAM yangın dedektörü, orman yangınları başta olmak üzere, her türlü yangını erken tespit ederek, can ve mal kayıplarının önüne geçilmesini sağlayacak.
Yangın algılayıcılarının yerli ve milli üretiminin sağlanması ve geliştirilmesi amacıyla NÜRDAM Müdürü Dr. Yalçın Kalkan öncülüğünde, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Nanoteknoloji ve Biyoteknoloji Enstitüsü öğretim üyeleri Doç. Dr. Arif Kösemen ve Doç. Dr. Sadullah Öztürk tarafından "Erken Uyarı Sistemine Sahip Yangın Algılayıcı Tasarımı ve İmalatı" projesi hazırlandı.
Patentli teknolojisi ile alevden yayılan ultraviyole ışınlarını algılayarak, yangını tespit eden yerli alev dedektörü projesi, TÜBİTAK tarafından desteklendi. Proje çerçevesinde NÜRDAM alev dedektörü prototipi üretildi.
Daha geniş açılı algılama yapan dedektör, muadillerinin 120 derecelik algılama açısına karşın 360 dereceye varan algılama açısına sahip. İthal muadilleri 30 metreden algılama yapabiliyorken, NÜRDAM dedektörü 100 metreden yangını tespit edebiliyor.
"Çok geniş arazide alevi tespit edebiliyoruz"
Prototip aşamasındaki ürün hakkında bilgiler veren Yalçın Kalkan, "Birkaç metrelik hata payıyla çok geniş arazide alevi tespit edebiliyoruz. Mesela bir insan çakmağın taşıyla oynadığında bile, o çakmak taşından çıkan kıvılcımı tespit ederek sinyal üretebilecek, aynı zamanda bu sinyali algıladığında bölgeden 15 saniyelik kısa görüntüler alıp bunu ilgili merkezlere iletebilecek sistem üzerinde çalışıyoruz. Bu sayede özellikle orman yangınlarının çok kısa sürede tespiti hem de failinin belirlenmesi sağlanabilecek" dedi.
"Şuan 3-4 bin liraya mal edebiliyoruz"
Kalkan, Türkiye’de mevcut durumda yarı iletken tabanlı ithal alev dedektörlerinin kullanıldığına işaret ederek, "Bizim ürettiğimiz gazlı alev dedektörlerinin dünyada ticari bir muadili yok. Gazlı alev dedektörlerinin avantajı daha hızlı ve doğru çalışmaları, daha geniş açıdan algılama yapabilmeleri. Yaklaşık 10 senede, olduğu gibi çöpe atılacak yarı iletken alev dedektörünün ülkemize girişi 5-6 bin avro bandında. Bizim gazını değiştirerek, bakım sürecinden geçirerek, yarı iletken modele göre 4 kat daha uzun kullanım ömrüne sahip bu gazlı alev dedektörünü, şu an 3-4 bin liraya mal edebiliyoruz" diye konuştu.
Ürettikleri alev dedektörünün doğrudan ihraç edilebilecek bir ürün olduğunu anlatan Kalkan, ürünün şu anda yatırımcısının bulunduğunu, prototipe ait ulusal ve uluslararası patent tescilinin ise kendilerine ait olduğunu sözlerine ekledi.