Türk dünyasının edebiyat ve kitap tutkunları Bakü'de buluştu...
24-31 Mayıs tarihleri arasında Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi (ANAS) parkında düzenlenen 8 Türk devletine (Kırgızistan, Özbekistan, Macaristan, Kazakistan, Azerbaycan, Türkiye, Türkmenistan ve Kuzey Kıbrıs) adanan III. Türk Dünyası Edebiyat ve Kitap festivali sona erdi.
Festival, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, Uluslararası Türk Yazarlar Birliği (Başkanı şair Hayal Rıza), Azerbaycan Yazarlar Birliği, ANAS, Milli Meclis Kültür Komitesi, Bakü Şehri Yürütme İdaresi, Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı tarafından düzenlenlenmişti. Uluslararası Türk Akademisi, TÜRKSOY, TİKA, YTB, ASAN Gönüllü Teşkilatı, İLESAM, Badam Clinic, Dünya Genç Türk Yazarlar Birliği, Fileur Global Güvenlik Grubu ve Kültür Kanalı ile diğer kuruluşların desteğiyle gerçekleştirilen festivalin her günü, adını Türk dünyasından olan bir ülkeden almıştı.
24 Mayıs'ta düzenlenen festivalin açılış töreninde konuşan Akademisyen İsa Habibbeyli, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in andiçme töreninde yaptığı konuşmada, Türk dünyası ile iş birliğini devlet politikasında temel öncelik olarak tanımladığını və Türk Devletleri Teşkilatı'nı tek bir aile olarak oluştuğunu söyledi. İçinde bulunulan tarihi aşamanın, Türk dünyası ile bütünleşme fırsatlarını daha da güçlendirmeye hizmet ettiğini belirterek, III. Türk Dünyası Edebiyat ve Kitap Festivali'nin bu entegrasyonun daha da geliştirilmesine önemli bir katkı sağladığını vurguladı. Türk dünyası ile ilişkiler geliştirilerek kuruluyor.
Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı Anar, Türk dünyasının sarsılmaz birliğine ve Türk devletleri arasındaki ilişkilerin daha da güçlenmesine katkı sağlayacak 3. Türk Dünyası Edebiyat ve Kitap Festivali'nin önemine değindi.
ANAS Başkanı, Akademisyen İsa Habibbeyli, Azerbaycan Atatürk Merkezi Müdürü, Millet vekili, Akademisyen Nizami Jafarov, Uluslararası Türk Akademisi Temsilcisi Abulfaz Süleymanli, Azerbaycan'ın TÜRKSOY Temsilcisi Elchin Gafarli, TİKA Bakü Program Koordinatörü Hayrettin Özçelik, TürkiyeninAzerbaycan'dakı büyükelçilik çalışanı Muhittin Majit ve Milli Meclis Kültür Komitesi uzmanı Ekber Goşalıkonuşma yaparak, festivalin Türk devletlerinin dostluk ve birliğinin bir başka parlak örneği olduğunu vurguladı.
Festivalin ilk günü kardeş Kırgızistan'a ithaf edildi. Fil.f.d., dos. Mehman Hesenli Kırğizistan edebiyyatı, özellikle Cengiz Aytmatov üzerine konuşma yaptı…Milletvekili Dr. Javanshir FEYZİYEV tarafından 8 dilde yayınlanan "Türk Dünyası" kitabının 5 baskısının ve "Gobustan" dergisinin Türkiye Özel Sayısının sunumugeçirildi ve Türkiyede Kitapçılıq meselelerinden konuşuldu… Konuşmaların ardından edebi ve sanatsal eserler sunuldu.
24 Mayıs'ta Azerbaycan Yazarlar Birliği'nin 90. kuruluş yıldönümüne ilişkin bir panel düzenlendi. Halk yazarı Anar, kurumun 90 yılda izlediği yolu değerlendirdi. ANAS Başkanı Akademisyen İsa Habibbayli, Sovyet yönetiminin en zorlu yıllarında bile AYB'nin edebiyatımızı, milli kimliğimizi ve ana dilimizi korumak için gerçek bir kahramanlık gösterdiğini söyledi. Daha sonra AYB Genel Başkan Yardımcısı Elçin Hüseyinbeyli, örgütün Türkiye temsilcisi İmdat Avşar ve diğerleri konuştu.
25 Mayıs Özbekistan Günüydü. Günümüzde ağırlıklı olarak Özbek edebiyatına dayanmaktaydı... Aynı zamanda "Sazlı-sözlü kalaghayi günleri", Halk şairi Vagif Samadoğlunun (1939-2015) 85, Özbek şairi Muhammed Yusufun (1954-2001) 70 (moderatör: Nizami Gencevi Edebiyat Enstitüsü araştırmacısı, prof.doktor Almaz Ülvi)ve “Kırım'ın Sesi” gazetesinin Azerbaycan temsilcisi, askeri gazeteci ve şair Nazım Ahmedli'nin 70. (moderatör:Nizami Gencevi Edebiyat Enstitüsü araştırmacısı, prof.doktor Esmira Fuad) yıldönümüne ithaf edilen panel tartışmaları, etkinlikler, konserler ve şiir oturumları gerçekleştirildi. Günün sonunda "Özbekistan'ı Tanıtıyoruz" filmi gösterildi.
26 Mayıs'ta Macaristan Günü'ne ilişkin renkli etkinlikler düzenlendi. Gün içerisinde Macar şair, yazar, pedagog ve çevirmen Agnes Nemes Nagy'nin anısına "Çiçek Defteri" adı verilen etkinlikler düzenlendi. Szonja Emese Schmidt ile "Tarih ve edebiyat bağlamında Macar kültürü" konulu söyleşi gerçekleştirildi ve günün sonunda "Budapeşte'de" filmi izlendi.
27 Mayıs'ta Kazakistan Günü düzenlendi. Günün ilk yarısında "Türk halkları", "Divani lüğat it-turk" - 950", "Vurğun geçti bu yerlerden", "Türk dünyasındaki kahramanlık eserlerinin araştırılması ve tanıtılması" etkinlikleri ve "Cafer Jabbarlı - 125", "Bilim adamı şairler" konulu paneller gerçekleştirildi.
Günün ikinci yarısında ise bilim adamı, metin bilimcisi, şair Salman Mümtaz'ın (1884-1941) 140. kuruluş yıldönümüne ilişkin paneller geçirildi. Günün sonunda ise Kazakistan halkının yazarı Fariza Ongarsynova'nın (1939-2014) anısına ithaf edilen "Çiçek Defteri") adlı bir panel düzenlendi ve "Aykuo" filmi gösterildi.
28 Mayıs Bağımsızlık Günü'nde düzenlenen festivalde Azerbaycan ilgi odağı oldu. Aynı gün Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yılı münasebetiyle bir panel düzenlendi. Günün ikinci yarısında ise Birinci Doğu Demokratik Cumhuriyeti-ADR'nin kurucusu Muhammed Emin Resulzade'nin 140'ıncı yıl dönümü nedeniyle panel düzenlendi.
Aynı zamanda bu gün çerçevesinde Azerbaycan edebiyatına yönelik etkinlikler, Nizami Edebiyat Enstitüsü'nün 90. kuruluş yılı ve merhum milletvekili Ganira Paşayeva'yı anma etkinlikleri, toplantı, film gösterimi ve konser de düzenlendi.
29 Mayıs tarihinde Türkiye Günü'nde Türkiyeedebiyatı ve basılan kitaplar tartışıldı, “Hasret, sevgi ve sessizlik (Mehmet Nuri Parmaksız)”, “Aşka dair her şey ve dinle. (Mahmut Özkoca)”, büyük Azerbaycan şairi Muhammed Fuzuli'nin 530. yılı, halk şairi Hüseyin Arif'in 100. yılı ve Osmanlı döneminin yazarı, ünlü şair Nigar Binti Osman'ın anısına paneller, toplantılar, “Çiçek defteri” adlı şiir dinlemeleri düzenlendi. Aynı zamanda Türk sanatçıları tarafından konser düzenlendi ve sonda “Ahıska Sürgünü” ve “Kırım Tatar Sürgünü” belgesel filmleri gösterildi.
30 Mayıs Türkmenistan Günü kutlandı. "Türkmenistanedebiyatı: Dün, Bugün, Yarın" kitabının tanıtımı, "Bekir Çobanzade'nin İzinde", Türkmen şairi Mahdimgulu Faragi'nin 300. yıl dönümü, 20 Ocak şehadet yıldönümü, şair Ulvi Bunyadzadeh'in 55. yıl dönümü paneller ve çeşitli etkinliklerle anıldı. Bu günün bir diğer özelliği ise "Güney Azerbaycan: Dün, Bugün, Yarın" ve "Güney Azerbaycan Edebiyatı - Yeni Baskılar (Moderatör: Prof. Esmira Fuad)" panellerinin düzenlenmesiydi.
III. Türk Dünyası Edebiyat ve Kitap Festivali, 31 Mayıs Kuzey Kıbrıs Günü organizasyonu ve sunumuyla sona erdi. Bu gün çeşitli etkinlikler de . Hamid Araslı-115 ve Nizami Gencevi panelleri, "Benim Hikâyem", "Çiçek Defteri", "Duyguların Birliği", "Şiir adam" ismiyle İlgar Fahmi ve Ramiz Rovşan gibi şairlerden oluşan tutanaklar, çeşitli günlerde ise Şehriyar Del Gerani, Gulu Agses, Ramiz Gusarchayl, Agshin Yenisey, Gasham Najafzade ile okurların buluşması ilgiyle karşılandı.
Festivalin kapanış gününde Esmira Fuad'ın moderatörlüğünü yaptığı ve derlediği "Azerbaycan'ın bütün sanat düşüncesinde ŞÜŞE" kitap-antolojisinin sunumu da gerçekleşti.
Festivalin son - Kuzey Kıbrıs gününde seslendirilen Kıbrıs Türk şiirleri ve şarkıları katılımcılar tarafından sevgiyle dinlendi.
8 gün süren festivalde Türk devletlerinin edebiyatı ve şiiri, yazar ve şairlerin hayatı ve yaratıcılıkları gözden geçirildi, yazar ve şairler eserlerini kitapsever okurlara sundu, festivale gelen konuklar birbirinden ilginç müzik örneklerini de dinlediler.
Azerbaycanın baş kenti Baküde 24-31 Mayıs tarihleriarasında düzenlenen III. Türk Dünyası Edebiyat ve Kitap festivalı hem de Türk dünyasını oluşturan 8 Türk devletinin bir araya gelmesi, kardeşlik, birlik günleri gibi de tarihe yazıldı...
